Elliot Erwitt: Η τέχνη της παρατήρησης

«Παρατηρώντας πιθανές εικόνες με ή χωρίς την κάμερα- είναι το βασικό συστατικό για κάθε φωτογράφο. Δεν βαριέμαι ποτέ να παρατηρώ»

O Elliot Erwitt είναι από τους πιο αναγνωρισμένους φωτογράφους παγκοσμίως με μια καριέρα που επεκτείνεται πάνω από 50 χρόνια.                                                                                                                                                                                   

Ένα από τα ιδρυτικά μέλη του Magnum και τέως πρόεδρος του θρυλικού πρακτορείου, η δουλειά του χαρακτηρίζεται από μια ανάλαφρη αίσθηση χιούμορ, που φανέρωνε και τη φιλοσοφία του γύρω από τη φωτογραφία.                                         

Αγάπησε και αφοσιώθηκε στην street φωτογραφία, μέσα από μια απελευθερωμένη ματιά τού μη-προσχεδιασμένου θέματος. Η μεθολογία του βασιζόταν στο να βγαίνει να φωτογραφίζει στον δρόμο, τραβώντας ότι του φαινόταν ενδιαφέρον στο μάτι κι αργότερα όταν κοίταζε μετά από καιρό το αρχείο του, έβγαζε τις θεματικές του ή τύπωνε φωτογραφικά βιβλία. 

«Δεν ξεκινώ τη φωτογραφία με κάποιο συγκεκριμένο σκοπό, απλά περιπλανιέμαι και αντιδρώ σ αυτά που βλέπω. » 

Αυτή η περιπλάνησή του υποδηλώνει, ότι η κινητήριος δύναμη τού Erwitt Elliot δεν ήταν να γίνει ξακουστός, αλλά μία ακατάπαυστη περιέργεια και η ανάγκη του παρατηρεί τον κόσμο. Παρά τα τόσα χρόνια που φωτογράφιζε ήταν φανερό μέσα απο το έργο του ότι ο κόσμος ακόμα τον εξέπληττε.                                                                                                                    

Αυτή του η αντίληψη δεν οφείλοταν μόνο στη δομή που είχε στηθεί στο περιβάλλον όπου ζούσε και κινούταν ο Elliot, αλλά στον τρόπο με το οποίο κοιτούσε αυτός τον κόσμο.  

Η πορεία του μας οδηγεί στο συμπέρασμα πως ο φωτογραφικός εξοπλισμός που χρησιμοποιούμε για να απαθανατίσουμε το περιβάλλον μας είναι απλά ένα εργαλείο για να φωτογραφίσουμε, αυτό που έχει κυρίαρχο ρόλο στο χτίσιμο μίας ενδιαφέρουσας φωτογραφίας είναι η κοφτερή και διερευνητική ματιά μας. Η εξέλιξη του κάθε φωτογράφου θα πραγματοποιείται με την καλλιέργεια στο πως να βλεπει τον κόσμο και όχι με την απλή παρατήρηση αυτού. 

Οι φωτογραφίες του Elliot Erwitt φαίνονται με την πρώτη ανάγνωση εύκολες και μας δημιουργείται η αίσθηση πως όλοι θα μπορούσαμε να τραβήξουμε τις ίδιες λήψεις άμα είμασταν εκεί, αλλά με μία πιο προσεχτική προσέγγιση του, διαπιστώνουμε πως ήταν η προσωπική ματιά του που κατάφερνε να εντοπίσει και να αναδείξει το θέμα του μέσα από το περιβάλλον. 

 

«Παρατηρώντας πιθανές εικόνες με ή χωρίς την κάμερα- είναι το βασικό συστατικό για κάθε φωτογράφο. Δεν βαριέμαι ποτέ να παρατηρώ "

Η φωτογραφία του Elliot Erwitt ήταν στη βάση της ανθρωποκεντρική, ακόμα και σε φωτογραφίες που δεν υπήρχε ο άνθρωπος μέσα. Πάντα φρόντιζε να αναδεικνύει την ανθρώπινη παρουσία και σε ένα δεύτερο επίπεδο να την κριτικάρει μέσα από τη χιουμοριστική ματιά του. Οι λήψεις του είναι παιχνιδιάρικες, ανάλαφρες και διασκεδαστικές, αντίθετα με τους Magnum προκατόχους του (Bresson, Capa, κ.α.), και ταυτόχρονα κατάφερνε να ισορροπεί και συνάμα να απορρέει μία στιβαρότητα φωτογραφική. 

 

«Δεν είμαι σοβαρός φωτογράφος όπως άλλοι συνάδελφοί μου. Είμαι σοβαρός, όμως στο να μην είμαι σοβαρός»

Το μυστικό είναι ότι οι φωτογραφίες του, προφανώς, είχαν και βασίστηκαν στο περιεχόμενο και όχι στη φόρμα ή σε κάποιο χαριτωμένο εύρημα. Οι φωτογραφίες που θα αντέξουν στο χρόνο είναι πάντα αυτές που έχουν περιέχομενο και εγείρουν συναισθήματα, παρά αυτές που βασίζονται απλά στη σωστή σύνθεση του κάδρου. 

Το έργο τού Erwitt αποτελεί για εμάς τους νεότερους, το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα του ότι δεν χρειάζεται να διαπραγματεύεσαι με σοβαρά θέματα, κοινωνικά προβλήματα, ή ότι άλλο ειναι φαινομενικά βαρυσήμαντο, για να κάνεις «σοβαρή» φωτογραφία. Ακόμα, και με μιά ανάλαφρη ματιά στην πραγματικότητα, μπορείς να «ξύνεις» την επιφάνεια ακόμα και μέσα από μία πιο ρεαλιστική αναζήτηση, αρκεί να είναι ανήσυχη. 

Το καλοκαίρι είναι η περίοδος που η ανάλαφρη διάθεση ευδοκιμεί και γι αυτό μία πιο προσεχτική μελέτη και εμβάθυνση σε φωτογράφους όπως ο Erwitt, είναι χρήσιμη και βοηθά στην επίτευξη φωτογραφιών που, ίσως, να μπορούσαν να αντέξουν μέσα στον χρόνο. 

 

Γεννημένος στο Παρίσι το 1928 από Ρώσους γονείς. Πέρασε την παιδική του ηλικία στο Μιλάνο, άλλα αναγκάστηκε μαζί με την οικογένειά του να μεταναστεύσει-δραπετεύσει στις Η.Π.Α. λόγω του Μουσολίνι. 

Μετά το διαζύγιο των γονιών του και την εγκατάλειψη του πατέρα του λόγω φοροδιαφυγής, να μείνει μόνος του στα δεκαπέντε.                                                                                                                                                                                                                                                               

Το 1944, βρίσκει δουλειά στο σκοτεινό θάλαμο, ενός γραφέιο ανεύρεσης εργασίας και εκεί στο φωτογραφικό τμήμα ξεκινά τις πρώτες φωτογραφικές του απόπειρες. 

Πέρασε όλο το 1949 στο να ταξιδεύει μεταξύ Γαλλίας και Ιταλίας ώσπου αποφασίζει να γυρίσει στις Η.Π.Α. για να ακολουθήσει το επάγγελμα του φωτογράφου. 

Κατατάσσεται στον αμερικανικό στρατό και βρίσκεται σε Γερμανία και Γαλλία αλλά δεν σταματά ποτέ του να φωτογραφίζει.                                                         

Γυρνώντας το 1953 έχει την τύχη να γνωρίσει τον Robert Capa, τον Edward Steichen και τον Roy Stryker ο οποίος ξεχώρισε το ταλέντο του και τον καλεί να γίνει μέλος στο Magnum Photos.                                                                                         

Από εκεί και έπειτα ξεκινά η μεγάλη πορεία του.    

 ____________________________________________________________________

Κείμενο: Τόλης Χατζηγνατίου

The Soundtrack for writing this: Steely Dan - Do It Again (1972)

 

                                

Masters of Photography: Humberto Rivas

Κείμενο Χρήστος Κοψαχείλης

Πρόσφατα Άρθρα

News (28 Μαρ 2024)

Το Ελληνικό Κέντρο Φωτογραφίας απευθύνει ανοιχτό κάλεσμα σε νέους φωτογράφους και καλλιτέχνες που χρησιμοποιούν το φωτογραφικό μέσο να υποβάλουν αίτηση για συμμετοχή στο πρόγραμμα Νέοι Έλληνες...

News (27 Μαρ 2024)

Ο Φωτογραφικός Όμιλος Καβάλας και η @L.LOVES ART BOOKS παρουσιάζουν το Σάββατο 30 Μαρτίου και ώρα 19:30 στο Χαλήλ Μπέη Τζαμί στην Καβάλα την φωτογραφική εργασία του Αλέξανδρου Ζαφειρίδη με τίτλο So...

News (20 Μαρ 2024)

Ο IANOS, για έβδομη συνεχή χρονιά, διοργανώνει Διαγωνισμό Διηγήματος και Φωτογραφίας με θέμα, αυτή τη φορά, το «Παρά θίν’ αλός». Η ομηρική έκφραση παρά θίν’ αλός(Ιλιάδα, Α’, 326), σημαίνει στην...

News (20 Μαρ 2024)

Η Nikon, σε συνεργασία με τα The Comedy Wildlife Awards, είναι στην ευχάριστη θέση να ανακοινώσει ότι ο παγκοσμίου φήμης διαγωνισμός είναι πλέον ανοικτός για τις συμμετοχές του 2024. Τα The...

News (20 Μαρ 2024)

Την Πέμπτη 21 Μαρτίου 2024, στις 19:00 θα πραγματοποιηθεί παρουσίαση του έργου τριών φωτογράφων του Φωτογραφικού Κύκλου στα πλαίσια των καθιερωμένων "Συναντήσεων της Πέμπτης" του σωματείου.Η...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (20 Μαρ 2024)

Ομαδική έκθεση φωτογραφίας με θέμα "Ο Τόπος Μου" η οποία συνδιοργανώνεται από τρεις φωτογραφικές ομάδες: την "F22" της Πτολεμαΐδας (σε επιμέλεια του Σάκη Δαζάνη), την "Αντίθεση" της Βέροιας και την...

News (19 Μαρ 2024)

Στο πλαίσιο των εβδομαδιαίων συναντήσεων, η Φωτογραφική Ομάδα fplus, σε συνεργασία με την Αντιδημαρχία Πολιτισμού Δήμου Λαρισαίων, φιλοξενεί την Τρίτη 19 Μαρτίου 2024, και ώρα 19:30, στο Μύλο του...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (15 Μαρ 2024)

Η Γκαλερί INTERZONE στην πόλη της Ρώμης φιλοξενεί την από κοινού έκθεση των Δάφνη Κοτσιάνη και Ηλία Γεωργιάδη με τίτλο "Density". Οι δύο Έλληνες εικαστικοί φωτογράφοι ως δίδυμο παρουσιάζουν τα έργα...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (15 Μαρ 2024)

Η Fujifilm Hellas με υπερηφάνεια παρουσιάζει μέρος του φωτογραφικού έργου της ελληνικής κοινότητας των Official Fujifilm X-Photographers, που εγκαινιάζεται στο foyer του 2ου ορόφου και...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (04 Μαρ 2024)

Το Photometria Photography Center έχει τη χαρά να σας παρουσιάσει τη 2η του έκθεση με δημόσιο κάλεσμα σε δημιουργούς! Η εκθεση "Εκείνη" αποτελεί μία αναδρομή στην αρχέγονη και σύγχρονη...

Cinema (27 Φεβ 2024)

 Η Ελληνοαμερικανική Ένωση συνεχίζει τη νέα κινηματογραφική της δράση “HAU Movie Club” και με αφορμή τον Μήνα Αφροαμερικανικής Παράδοσης προβάλλει την οσκαρική κλασική αμερικανική...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (26 Φεβ 2024)

Ετοιμαστείτε για ένα φωτεινό ταξίδι στον κόσμο της φωτογραφίας! Η Photoglobe, η σχολή φωτογραφίας που αναδεικνύει τα ταλέντα της Θεσσαλονίκης, σας προσκαλεί σε μια έκθεση φωτογραφίας με τίτλο...