Shirin Neshat

"Εμπνεύστηκα από το γεγονός ότι είναι απαγορευμένο στις γυναίκες να ηχογραφούν τραγούδια ή να τραγουδούν δημοσίως ( στο Ιράν) Αν η μουσική είναι μια έκφραση μυστικισμού και πνευματικότητας, πόσο ενδιαφέρον είναι πως οι άνδρες μπορούν να έχουν αυτή την δυνατότητα, αλλά οι γυναίκες όχι. Πώς μπορούν οι γυναίκες να καταφέρουν να βιώσουν αυτή την εμπειρία του μυστικισμού;"

Shirin Neshat

Η σπουδαια Ιρανή καλλιτέχνης και φωτογράφος

 

Γεννήθηκε το 1957 στο Ιράν και μεγάλωσε στην περίοδο διακυβέρνησης της χώρας από τον Σάχη, σε ένα περιβάλλον ανοιχτό στη Δύση, με την περσική παράδοση να κυριαρχεί και το Ισλάμ να βρίσκεται σε δεύτερη μοίρα. Στα 17 της οι γονείς της την έστειλαν να σπουδάσει στην Αμερική, στο Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ. Μεσολαβεί η Ισλαμική Επανάσταση και το καθεστώς την εξορίζει. Καταφέρνει να επιστρέψει το 1990 σε μία χώρα που δεν αναγνωρίζει.

Μέχρι εκείνη τη στιγμή, παρόλο που ζει και κινείται μέσα στην τέχνη –έχει ιδρύσει μαζί με τον άντρα της τη μη κερδοσκοπική γκαλερί «Στόρφορντ» στο Σόχο– η Νεσάτ δεν έχει βρει την καλλιτεχνική της κλίση. Όπως λέει η ίδια, δεν έβλεπε τον εαυτό της ως καλλιτέχνιδα, ούτε ένοιωθε την ανάγκη να δημιουργήσει. Το σοκ της επίσκεψης στην εντελώς αλλαγμένη από το Ισλάμ πατρίδα της τής ξύπνησε την ανάγκη να «απαντήσει» στα ερωτήματα που της γεννήθηκαν μέσα από την τέχνη της φωτογραφίας και της κινούμενης εικόνας.

Έτσι, προκύπτουν το 1993 οι πρώτες φωτογραφικές δουλειές της, όπως το «Βγάζοντας το πέπλο». Μια σειρά φωτογραφιών έχει τον τίτλο «Γυναίκες του Αλλάχ», στις οποίες εμφανίζονται γυναίκες καλυμμένες με μαύρα τσαντόρ που αφήνουν ακάλυπτα μέρη του σώματος –όπως το πρόσωπο, τα χέρια και τις πατούσες– και φέρουν σε πολλές περιπτώσεις όπλα. Στα «εκτεθειμένα» σημεία του σώματος η Νεσάτ γράφει στην αρχαία γλώσσα Φαρσί αποσπάσματα από κείμενα Ιρανών γυναικών και κομμάτια που μιλάνε για τον σαρκικό πόθο, τη σεξουαλικότητα, τον αισθησιασμό και την ντροπή. Αυτές οι σιωπηλές γυναίκες, οι πολεμίστριες του Θεού, «μιλάνε» τελικά με το σώμα τους. Μιλάνε για το απαγορευμένο. Γι’ αυτά που έρχονται σε πλήρη αντιδιαστολή με το τσαντόρ και το Ισλάμ.

Από το 1996 η Neshat άρχισε να δουλεύει με το βίντεο και δημιούργησε μια τριλογία ποιητικών, εξαιρετικά όμορφων αλλά και ανατρεπτικών βίντεο, το « Turbulent» το «Rapture»(1999),και το «Fervor» ( 2000), που αντιπαραθέτουν συμβολικά την θέση της γυναίκας και του άνδρα, κυρίως στον κόσμο του Ισλάμ, εξετάζοντας προβλήματα που αντιμετωπίζει η μοντέρνα κοινωνία συμπεριλαμβάνοντας σεξουαλικά ζητήματα καθώς και τις σχέσεις μεταξύ ανδρών και γυναικών.

Το « Turbulent» ( 1998) πρόκειται για ένα video installation με δυο προβολές, την μια απέναντι από την άλλη. Πρώτα ένας άνδρας τραγουδάει ένα παραδοσιακό τραγούδι μπροστά σε ένα ανδρικό κοινό. Έπειτα στον απέναντι τοίχο η τραγουδίστρια Soussan Deyhim τραγουδάει ένα παραδοσιακό κομμάτι χωρίς λόγια μπροστά σε μια άδεια αίθουσα.

« Εμπνεύστηκα από το γεγονός ότι είναι απαγορευμένο στις γυναίκες να ηχογραφούν τραγούδια ή να τραγουδούν δημοσίως ( στο Ιράν)…

Αν η μουσική είναι μια έκφραση μυστικισμού και πνευματικότητας, πόσο ενδιαφέρον είναι πως οι άνδρες μπορούν να έχουν αυτή την δυνατότητα, αλλά οι γυναίκες όχι. Πώς μπορούν οι γυναίκες να καταφέρουν να βιώσουν αυτή την εμπειρία του μυστικισμού;…

Η γυναίκα στο «Turbulent» σπάει όλους τους κανόνες, για πρώτη φορά με το να παρουσιάζεται σε ένα θέατρο όπου δεν επιτρέπεται κανονικά να βρίσκεται. Αλλά μετά σπάει όλους τους κανόνες της κλασικής μουσικής. Δεν είναι δεμένη με την γλώσσα, είναι ένας αυτοσχεδιασμός. Οπότε δημιουργείται ένα αίσθημα αντιθέσεων…

Αλλά μιλάμε επίσης για το πώς η γυναίκα φθάνει σε ένα είδος απελευθέρωσης, πώς οι γυναίκες γίνονται εξαιρετικά ανυπότακτες και απρόβλεπτες σε αυτήν την κοινωνία όπου οι άνδρες αντιθέτως παραμένουν μέσα στον προσαρμοσμένο τρόπο ζωής.»

 

επιμέλεια αφιερώματος: J. Eco Με την ευγενική παραχώρηση του http://www.aspromavro.net

 

Masters of Photography: Humberto Rivas

Κείμενο Χρήστος Κοψαχείλης

Πρόσφατα Άρθρα

News (28 Μαρ 2024)

Το Ελληνικό Κέντρο Φωτογραφίας απευθύνει ανοιχτό κάλεσμα σε νέους φωτογράφους και καλλιτέχνες που χρησιμοποιούν το φωτογραφικό μέσο να υποβάλουν αίτηση για συμμετοχή στο πρόγραμμα Νέοι Έλληνες...

News (27 Μαρ 2024)

Ο Φωτογραφικός Όμιλος Καβάλας και η @L.LOVES ART BOOKS παρουσιάζουν το Σάββατο 30 Μαρτίου και ώρα 19:30 στο Χαλήλ Μπέη Τζαμί στην Καβάλα την φωτογραφική εργασία του Αλέξανδρου Ζαφειρίδη με τίτλο So...

News (20 Μαρ 2024)

Ο IANOS, για έβδομη συνεχή χρονιά, διοργανώνει Διαγωνισμό Διηγήματος και Φωτογραφίας με θέμα, αυτή τη φορά, το «Παρά θίν’ αλός». Η ομηρική έκφραση παρά θίν’ αλός(Ιλιάδα, Α’, 326), σημαίνει στην...

News (20 Μαρ 2024)

Η Nikon, σε συνεργασία με τα The Comedy Wildlife Awards, είναι στην ευχάριστη θέση να ανακοινώσει ότι ο παγκοσμίου φήμης διαγωνισμός είναι πλέον ανοικτός για τις συμμετοχές του 2024. Τα The...

News (20 Μαρ 2024)

Την Πέμπτη 21 Μαρτίου 2024, στις 19:00 θα πραγματοποιηθεί παρουσίαση του έργου τριών φωτογράφων του Φωτογραφικού Κύκλου στα πλαίσια των καθιερωμένων "Συναντήσεων της Πέμπτης" του σωματείου.Η...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (20 Μαρ 2024)

Ομαδική έκθεση φωτογραφίας με θέμα "Ο Τόπος Μου" η οποία συνδιοργανώνεται από τρεις φωτογραφικές ομάδες: την "F22" της Πτολεμαΐδας (σε επιμέλεια του Σάκη Δαζάνη), την "Αντίθεση" της Βέροιας και την...

News (19 Μαρ 2024)

Στο πλαίσιο των εβδομαδιαίων συναντήσεων, η Φωτογραφική Ομάδα fplus, σε συνεργασία με την Αντιδημαρχία Πολιτισμού Δήμου Λαρισαίων, φιλοξενεί την Τρίτη 19 Μαρτίου 2024, και ώρα 19:30, στο Μύλο του...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (15 Μαρ 2024)

Η Γκαλερί INTERZONE στην πόλη της Ρώμης φιλοξενεί την από κοινού έκθεση των Δάφνη Κοτσιάνη και Ηλία Γεωργιάδη με τίτλο "Density". Οι δύο Έλληνες εικαστικοί φωτογράφοι ως δίδυμο παρουσιάζουν τα έργα...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (15 Μαρ 2024)

Η Fujifilm Hellas με υπερηφάνεια παρουσιάζει μέρος του φωτογραφικού έργου της ελληνικής κοινότητας των Official Fujifilm X-Photographers, που εγκαινιάζεται στο foyer του 2ου ορόφου και...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (04 Μαρ 2024)

Το Photometria Photography Center έχει τη χαρά να σας παρουσιάσει τη 2η του έκθεση με δημόσιο κάλεσμα σε δημιουργούς! Η εκθεση "Εκείνη" αποτελεί μία αναδρομή στην αρχέγονη και σύγχρονη...

Cinema (27 Φεβ 2024)

 Η Ελληνοαμερικανική Ένωση συνεχίζει τη νέα κινηματογραφική της δράση “HAU Movie Club” και με αφορμή τον Μήνα Αφροαμερικανικής Παράδοσης προβάλλει την οσκαρική κλασική αμερικανική...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (26 Φεβ 2024)

Ετοιμαστείτε για ένα φωτεινό ταξίδι στον κόσμο της φωτογραφίας! Η Photoglobe, η σχολή φωτογραφίας που αναδεικνύει τα ταλέντα της Θεσσαλονίκης, σας προσκαλεί σε μια έκθεση φωτογραφίας με τίτλο...